Skąd się wzięło? Jak przetrwało? Co z tego wynika? Ani I ani II wojna światowa nie zniszczyła Szwajcarii. Nadal Zurych jest finansowym centrum świata. Banki, korporacje, giełda grają pierwsze skrzypce. W Zurychu mieszkaliśmy u Ani i Matteo. Poszliśmy do sklepu po produkty obiadowe. To, że ma być drogo to wiadomo, więc tylko na ceny niektórych produktów zwracałam uwagę. Ale, że kalafior jeden normalny kalafior kosztuje 40 zł, to już trudno zrozumieć. 80 zł za worki na śmieci to zobowiązuje do dbania o środowisko. Witryny sklepowe nie tylko przyciągają szerokim wyborem zegarków i czekolad. Wzdłuż rzeki Limmat spacerując krętymi uliczkami przyglądałam się wystawom sklepowym. Zobaczyłam przysmaki dla zwierząt, Kondomy do wyboru i koloru i ciuchy jakich mało dla fanów techno, ale i pasjonatów baletu.
Czy liberalna myśl, jaka ukształtowała Zurych już w XVIII wieku ma swoje odbicie w witrynach ? Zurych przyciągał Goethego, Wagnera, Manna, Einsteina, Lenina, Trockiego. Patrzę z dystansem. A jednak Zurych po raz kolejny razi mnie sztucznością, wzbudza podziw porządkiem, czystością, imponuje możliwościami technologicznymi , rozwojem i karierą. Za czekoladę jestem wdzięczna. W duchu liberalizmu pozwalam sobie jeść bez ograniczeń.
Najstarsze miejsce Zurychu to Lindenhof.
Rzymianie w 15 r. p.n.e. wznieśli osadę na wzgórzu nad rzeką Limmat. Podjechaliśmy do opery, tam na szerokim placu rozstawione były krzesła, w nieuporządkowanym stylu siedział, kto chciał i jak chciał. Jedni patrzyli na operę, drudzy na jezioro. Stamtąd udaliśmy się w stronę chińskiego ogrodu. W piątkowe popołudnie nad jeziorem przy barach, po bulwarze, na murku odpoczywali, spacerowali i mieszkańcy i turyści. Było ciepło i relaksacyjnie. Tramwajem wodnym płynąc po jeziorze i wchodząc pod górę dotarliśmy do wzgórza Lindenhof. Podziwialiśmy urokliwy widok na prawy i lewy brzeg rzeki Limmat. A na placu Lindenhof przed fontanną i jeszcze przed zajściem słońca w cieniu wyżółkłych liści grają panowie w szachy. Pochyleni, przygarbieni, tak skoncentrowani, jakby tam, tak stali zawsze od 15 r. p.n.e.